Sunday, November 13, 2011

[Social 4ce]To do it or not to do it? : Απάντηση πάνω στο case της εταιρίας «Mainstream»

Από τους Social 4ce:

Ουρανία Παπαδοπούλου
Λυδία Ευθυμίου 
Κοραλία Γκριμοπούλου
Σεραφειμίδης Γεράσιμος








Το link της παρουσίασης για προβολή σε powerpoint

Μέσω του  case study για την εταιρία «Mainstream», μας τέθηκαν κάποιοι προβληματισμοί, που ως ομάδα κληθήκαμε να απαντήσουμε.Αρχικά, θα σχολιάσουμε τα προφίλ της ομάδας Α, του προσώπου Δ και του προσώπου Ε και έπειτα θα εξετάσουμε τα πιο εξειδικευμένα ερωτήματα, που προκύπτουν από το παρόν παράδειγμα μελέτης.

Η ομάδα Α έχει κρατήσει ανήθικη στάση προς την εταιρεία και στους υπαλλήλους με βάση τον κώδικα δεοντολογίας και το moto της εταιρείας. Η ομάδα Α είναι επιτυχημένη στον κλάδο, αλλά με ηθικό έλλειμμα το οποίο κανείς δεν αντιλαμβάνεται. Κρυφά κάνουν παράνομες δουλειές και κερδίζουν «μαύρα χρήματα» εις βάρος της εταιρείας. Θεωρούν ότι είναι αδικημένοι για το έργο που έχουν κάνει σε σχέση με τις χρηματικές απολαβές τους, ενώ  τα χρήματα αυτά τα απέκτησαν εξαπατώντας όλη την εταιρεία..

Το πρόσωπο Δ είναι στέλεχος της εταιρίας κάτω από την ομάδα Α. Είναι επιτυχημένος, θαυμαστός για τα προσόντα του, ικανός υπάλληλος και ηθικό στοιχείο Η ατομική του πορεία συνάδει με τον κώδικα της εταιρείας. Είναι οικογενειάρχης, πατέρας δύο παιδιών. Έκανε ένα μεγάλο άνοιγμα, παίρνοντας δάνειο για να φτιάξει σπίτι. Αρνείται την πρόταση για προαγωγή μέσα από το πρίσμα των  ανήθικων συνθηκών, που του προτάθηκαν, από την ομάδα Α και βρίσκεται σε δίλημμα.

Το πρόσωπο Ε είναι επιτυχημένη υπάλληλος στην εταιρία,  με εμπειρία στο χώρο όπως και ο Δ, αντίπαλος του Δ και με ηθικό έλλειμμα στον χαρακτήρα. Το moto της, «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» έρχεται  σε αντίθεση με το moto της εταιρείας και με τις αρχές του Δ, ενώ παράλληλα ενδιαφέρεται για την προσωπική της άνοδο. Είναι υποταγμένη στην επίτευξη των οικονομικών στόχων και δεν διστάζει να παρανομήσει.

Σε αυτό το σημείο τίθεται το εξής ερώτημα.: «Τι θα κάναμε αν ερχόμασταν στη θέση αυτών των τριών προσώπων;» Στο συγκεκριμένο case study τέθηκαν αυτά τα τρία πρόσωπα. Δεν ξέρουμε αν ήμαστε στην θέση τους, αν θα ενεργούσαμε διαφορετικά. Η ομάδα Α έχει εν μέρει δίκαιο, διότι, όταν προσφέρεις πράγματα από τα οποία επωφελούνται όλοι, είναι ορθό να αμείβεσαι ανάλογα και εσύ με τη σειρά σου, ως ιθύνοντας της εν λόγω επιτυχίας. Από την άλλη δεν θεωρούμε σωστό να παίρνουμε χρήματα με αθέμιτα μέσα. Οπότε ίσως, να διεκδικούσαμε κάποιο bοnus χωρίς ανήθικο τρόπο, αλλά με τρόπο που να συνάδει με τη φιλοσοφία της εταιρίας.
Αν ήμασταν στη θέση του Δ, θα αντιδρούσαμε με τον ίδιο τρόπο, αν διαθέταμε όπως και εκείνος τα χαρακτηριστικά της εντιμότητας, της ηθικής και της υπευθυνότητας. Άρα , δικαιολογημένα θα αντιδρούσαμε ενθέρμως στην πρόταση.
Έπειτα αν είχαμε τα χαρακτηριστικά της Ε ίσως και εμείς να εκμεταλλευόμασταν την αδυναμία του Δ σε αυτή την κατάσταση. Επιπλέον, θα  κάναμε το ο,τιδήποτε, με σκοπό να διεκδικήσουμε την περιβόητη θέση, του οικονομικού διευθυντή. Άλλωστε αφού, ο «σκοπός αγιάζει τα μέσα»,  η έλλειψη ηθικής με αυτό το δεδομένο είναι επιτρεπτή.

Τι θα κάναμε όμως αν βρισκόμασταν στη θέση του Δ;  Πρόκειται, για μία δύσκολη ερώτηση. Το πρόσωπο Δ βρίσκεται σε ηθικό δίλλημα, εφόσον είναι αντιμέτωπος με την ανήθικη πρόταση της ομάδας Α. Από την μια πλευρά, οι ηθικές του αξίες δεν του επιτρέπουν να μείνει ψύχραιμος με την πρόταση της ομάδας Α και εξοργίζεται, γιατί «μόνο αν συμπεριφέρεσαι σωστά μπορείς να πας μπροστά».  Από την άλλη, το extra bοnus θα τον διευκόλυνε οικονομικά με το δάνειο, που έχει πάρει. Και ερχόμαστε στο δίλλημα: «οικονομική αποκατάσταση ή επιχειρηματική υπευθυνότητα;». Μάλλον επιχειρηματική υπευθυνότητα, γιατί κανείς δε θα διακινδύνευε την υπόληψη του, την αξιοπιστία και την ακεραιότητα που διαθέτει στον επαγγελματικό χώρο. Άλλωστε βασικοί κανόνες του επιχειρείν είναι η ηθική, η ακεραιότητα και η εντιμότητα. Στη θέση του Δ θα απορρίπταμε την πρόταση, γιατί «ένας για όλους και όλοι για ένα». Ή θα ανταμειφθούν όλοι ή κανείς. Δεν θα διακινδυνεύσουμε να συμμετέχουμε στην επιχειρηματική απάτη, γιατί σε περίπτωση που έρθει στο φως της δημοσιότητας, η υπόληψη του Δ προς τους άλλους θα καταστρεφόταν, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί στην ανεργία. Έπειτα η δυσκολία στο να βρεις δουλειά σε αυτή την ηλικία είναι ακόμη μεγαλύτερη. Κανείς δεν θέλει ένα αναξιόπιστο υπάλληλο και αυτό συνεπάγεται και της προσωπικής χρεοκοπίας του Δ και της οικογένειάς του. Επιπρόσθετα αν η απάτη αποκαλυφθεί, το σκάνδαλο θα είναι μεγάλο και θα οδηγήσει και στην κατάρρευση της εταιρίας και όλοι οι υπάλληλοι αυτομάτως οδηγούνται στην ανεργία. Ωστόσο εδώ υπάρχει και ένα δεύτερο σενάριο που θα μπορούσαμε ως Δ να ακολουθήσουμε. Θα μπορούσαμε να μη δεχτούμε πάλι τη θέση, να σιωπήσουμε για λίγο καιρό και να συγκεντρώσουμε από τη μία συμμάχους και από την άλλη αποδεικτικά στοιχεία για τις παρανομίες της ομάδας Α. Έπειτα, αφού θα πράτταμε αυτό, θα μπορούσαμε να απευθυνθούμε στους μετόχους της εταιρίας, με τέτοιο τρόπο ώστε να μη βλάψουμε την εταιρία, αλλά να αποκαλύψουμε την απάτη. Με τον τρόπο αυτό η εταιρία θα μπορούσε να εξυγιανθεί από τα παράνομα στοιχεία. Επίσης ο Δ, θα μπορούσε να δεχτεί τη θέση του διευθυντή και έπειτα να καταθέσει στο Ταμείο παρακαταθηκιών και δανείων το μπόνους. Έτσι θα έπαιρνε μία απόδειξη ότι δε δέχτηκε τα χρήματα και αφού βρει πάλι συμμάχους να απευθυνθεί στους μετόχους της εταιρίας.Πάντως θεωρούμε ως δεδομένο ότι όλα τα σενάρια που παραθέτουμε ενέχουν κάποιους κινδύνους, άλλοτε μεγάλους και άλλοτε μικρότερους, που με τον κατάλληλο χειρισμό μπορούν να αποφευχθούν και ο Δ να βγει αλώβητος από αυτή την υπόθεση.

Ποια είναι η στάση που πρέπει να κρατήσει ο Δ για το συμφέρον α)το προσωπικό του β) της εταιρείας; Συμπίπτουν τα δύο συμφέροντα;
Αν πει ναι ο Δ, θα τον βόλευε και θα καλυτέρευε και την οικονομική του κατάσταση εν όψει της οικονομικής κρίσης, με ένα δάνειο που τρέχει και δύο παιδιά στην εφηβεία, που έχουν αυξημένες ανάγκες. Επίσης θα ανερχόταν στην επαγγελματική ιεραρχία και θα έλεγχε την Ε που απειλεί τη θέση του. Η ομάδα  Α θα ήταν ικανοποιημένη, ωστόσο ο κίνδυνος της αποκάλυψης του σκανδάλου πάντα θα ελλοχεύει απειλητικά. Από την άλλη, αν αρνηθεί χάνει την εύνοια του Δ.Σ των Α και θα συναντούσε δυσκολίες στην επαγγελματική του πορεία, με ένα πόλεμο προς το πρόσωπο του, που θα βρίσκεται προ των  πυλών. Επομένως αν δεχτεί θα έχει παραπάνω απολαβές και εξασφαλισμένη επαγγελματική πορεία .
Β) Αν ο Δ δεχτεί την πρόταση εκμεταλλεύεται την εταιρία και συβμάλλει στην παρανομία εις βάρος της .Για το συμφέρον της εταιρείας θα έπρεπε να αρνηθεί την θέση του οικονομικού διευθυντή, να μείνει στη θέση του και  να μην αποκαλύψει τίποτα. Ωστόσο με αυτό τον τρόπο, δεν βοηθά στην λύση του προβλήματος του χρηματισμού  της ομάδας Α. Σε αυτή την περίπτωση, η μόνη λύση είναι η αντικατάσταση των μελών του Δ.Σ από άλλα μέλη, που θα χαρακτηρίζονται από τις αξίες που διέπεται η εταιρεία με τον κώδικα της. Τα δύο συμφέροντα συμπίπτουν, επειδή οι αξίες που διέπουν την εταιρεία είναι οι ίδιες με τις αξίες που ακολουθεί ο Δ. Ως ακέραιος χαρακτήρας και έντιμος υπάλληλος ταυτίζεται με τα πιστεύω της εταιρείας και προσπαθεί να κάνει το πιο σωστό και να κρατήσει την εταιρεία στην ανοδική της πορείας.

Υπάρχει περίπτωση μια έκπτωση ηθικών αξιών να είναι μόνο προσωρινή ή ένας αρχικός συμβιβασμός επιφέρει ολοκληρωτική αλλοτρίωση σταδιακά; Όλα είναι πιθανά. Μια έκπτωση ηθικών αξιών να είναι μόνο προσωρινή ή ένας αρχικός συμβιβασμός, το μόνο που μπορεί να φέρει είναι την επανάληψη της ανήθικης πράξης. Πρόκειται για ένα φαύλο κύκλο, που επαναλαμβάνεται και επαναλαμβάνεται, για να κρύψει την παρανομία. Αν μία φορά χάσεις τις ηθικές σου αξίες, θα συνεχίσεις να αλλοτριώνεσαι σταδιακά , για να κρύψεις τα ψέματα και τα λάθη σου. Αυτό βέβαια έχεις ως αποτέλεσμα, να απογοητευτείς με τον ίδιο σου τον εαυτό, γιατί καταπάτησες τις αρχές σου και ξέχασες ότι πάνω από όλα ήσουν ηθικός και έντιμος.

Τι είναι το whishleblowing; Είναι η καλύτερη λύση; Μπορεί να αναπτυχθεί στην ελληνική κουλτούρα; Πρέπει να αναπτυχθεί στην ελληνική κουλτούρα; Το whistleblowing είναι η κίνηση ενός υπαλλήλου μιας ιδιωτικής ή δημόσιας εταιρίας, να καταγγείλει δημοσίως και στο ΔΣ της εταιρίας, παράνομες πράξεις, που γίνονται εις βάρος της. Ως απάντηση, θα ήταν ιδανική λύση για τέτοιου είδους φαινόμενα  όπως το case study για την εταιρία «Mainstream». Ωστόσο για να αναπτυχθεί στην ελληνική κουλτούρα πρέπει να δημιουργηθεί, ένα δυνατό θεσμικό και νομικό πλαίσιο, που να προστατεύει το άτομο που κατήγγειλε την παράνομη συμπεριφορά και να διασφαλίζει τη θέση του στην εν λόγω εταιρία και γενικότερα στον επαγγελματικό χώρο που κινείται. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, θα μπορούσε να αναπτυχθεί στην ελληνική κοινωνία, αν και στην αρχή οι εταιρίες ίσως να είναι κάπως επιφυλακτικές με την εφαρμογή του. Φυσικά και πρέπει να αναπτυχθεί και στην Ελλάδα, έτσι ώστε να εξυγιανθούν οι εταιρίες εσωτερικά και να καταφέρουν να κατακτήσουν ηγετικές θέσεις στο χώρο που εδραιώνονται και γιατί όχι και στη διεθνή αγορά. Με αυτό τον τρόπο, θα λειτουργήσει ουσιαστικά και με ηθική χροιά, αυτό που ονομάζουμε κοινωνική εταιρική ευθύνη και επιχειρηματική υπευθυνότητα. Mόνο λαμβάνοντας υπόψη του τις παραπάνω προϋποθέσεις, ο Δ γνωρίζοντας ότι υπάρχει το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο που να τον προστατεύει, θα μπορούσε να καταφύγει σε αυτή τη μέθοδο.


Και τώρα ερχόμαστε στην πιο κρίσιμη στιγμή. To do it or not to do it? Μέσα από όλες τις περιπτώσεις που εξετάσαμε, κρίνουμε ότι ως Δ θα δεχόμασταν την θέση και το χρηματικό ποσό αλλά θα πράτταμε το εξής. Θα καταθέταμε την αμοιβή των 60000 ευρώ στο ταμείο παρακαταθηκιών και δανείων. Με την κατάθεση θα αποκτούσαμε ένα αποδεικτικό στοιχείο εναντίον της ομάδας Α, διότι ως Δ  θα παίρναμε την απόδειξη από την κατάθεση, που θα αποδεικνύει ότι δε χρηματιζόμαστε. Από εδώ και έπειτα, γνωρίζοντας την κατάσταση εκ των έσω και συγκεντρώνοντας συμμάχους και περαιτέρω αποδεικτικά στοιχεία, θα μπορούσαμε να απευθυνθούμε στους μετόχους της εταιρίας και να ξεσκεπάσουμε την απάτη, χωρίς να έχει αυτή η πράξη κάποια αρνητικά αποτελέσματα προς το πρόσωπό μας.  Και έτσι θα είχαμε καταφέρει να αποκαλύψουμε την απάτη και να ανέλθουμε οικονομικά, χωρίς να κλονιστεί η αξιοπιστία και η ακεραιότητα του χαρακτήρα μας.

No comments: